Bu devrim, üretim yapısında ve ülke ekonomisinde büyük ve köklü bir değişim yaratmıştır. İlk olarak İngiltere’de başlayan devrim daha sonra Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika’ya yayılmıştır. İlk olarak demir – çelik sektöründe ve tekstil sektöründe başlayan devrim sırayla tüm sektörlere yayılmıştır.
Buhar gücü ile işleyen makineler ve araçlar (gemi, tren), Sanayi Devrimi’nin başlangıç sebepleri arasında yer alırken daha sonra bu araçların ve makinelerin yerini elektrikli ve benzinli olanları almıştır.
Sanayi Devrimi’nin yaşanmasına, Avrupa nüfusunun hızlı artışı, sömürgecilik, teknolojik ilerlemeler ile üretilen buharlı makineler, girişimciliğin ve ticaret hukukunun gelişmesi, sanayi yatırımlarının artması, Kapitalizmin gelişmesi, ekonomik ve ticari haklar ve özel mülkiyetlerin güvence altına alınması neden olmuştur.
Sanayi Devriminin Sonuçları
Sanayi Devrimi, sadece ticari ve ekonomik yapıyı değil, insan hayatının her alanını derinden etkileyen ve tamamen değişim yaratan sonuçlar doğurmuştur.
Bu sonuçlar;
- Şehirlerde Nüfus Artışı
- İşçi Sınıfının Ortaya Çıkışı ve Sosyalizmin Doğuşu
- Sömürgeciliğin Yayılması
- Çevre Sorunları
- Bilimsel ve Teknik Gelişmelerin Hızlanması
- Genel Refahın Artması
- İnsan Ömrünün Uzaması
Şeklinde ana başlıklar halinde toplanmaktadır. Bu sonuçların her biri birbiri ile bağlantılıdır.
Bu devrimin yaşanması ile şehirlerde fabrikaların açılması nedeni ile kırsal bölgelerden kente yoğun göçler yaşanmış, şehir nüfusu hızla artarken, kırsal bölgelerde topraklar terk edilmiştir. Şehirlerde insan sayısı artınca, işçi sayısı taleplerin üstüne olmaya başlamış ve çalışma şartlar ve yaşam şartları zorlu bir hal almaya başlamıştır. Çocuk işçiler zorlu görevlerde çalıştırılmaya başlamıştır. Bu olumsuz durumların neticesinde ise işçi mücadelesi ortaya çıkmış ve komünizm – sosyalizm gibi akımlar doğmuştur.
Bir diğer yandan hızla başlayan sanayileşme tarım alanlarının ve ormanlarının hızla yok olmasına ve hava kirliliğine neden olmuştur.
Batı ülkelerinde yaşanan gelişme ve teknolojik yenilikler nedeni ile diğer ülkeler ile arasındaki gelişmişlik farkı iyice açılmış, devrimin gerçekleşmediği ülkeler, sömürge haline gelmiştir.
Bu ilk 4 madde sanayi devriminin olumsuz etkileri arasında yer almaktadır.
Sanayi Devriminin Olumlu Etkileri
Sanayi Devrimi halkın genel refahının artmasını sağlamıştır. Sağlık alanına da olumlu etkisi olan devrim sayesinde sıtma, veba, humma gibi ölümcül hastalıklar ortadan kalkarken, uzun vadede yaşam şartlarının iyileşmesi ile insan ömrü giderek uzamaya başlamıştır.
Devrimin bir diğer olumlu sonucu ise bilimsel ve teknik gelişmelerin hızlanmasıdır. Ekonomik kalkınma ve zenginleşme bilimsel gelişmelerin hem nedeni hem sonucu halini almıştır. Bu gelişmeler, halkın zenginleşmesini sağladıkça, bilimsel gelişmelerin artışı için daha fazla kaynak ayrılmaya başlanmıştır. 19. Yüzyılda bilimsel icatların oldukça fazla olmasının nedeni bu şekilde açıklanmaktadır.
İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Sanayi Devrimi
Birinci sanayi devrimi, çelik ve tekstil sektörünün ön planda olduğu, kömür ve buhar makinalarının kullanıldığı, sanayileşmenin ilk aşamasını kapsayan dönemdir.
19. yüzyılda, bu ilk devrimden hemen sonra buharlı makinelerin yerini, elektrik, petrol ve doğalgaz ile çalışan ürünler almıştır. Bu akaryakıt çeşitlerinin keşfedilmesi ile başlayan ikinci dönemde otomobil, uçak gibi araçların icadı gerçekleşmiştir. Bu gelişmeler sayesinde ekonomi ve sanayinin gelişimi hızlanmış ve ikinci sanayi devrimi dönemi gerçekleşmiştir.
1960’lı yılların başından itibaren, bilgisayarların yavaş yavaş insanların hayatına dahil olmaya başlaması ve teknolojinin hızla gelişmesi üçüncü sanayi devriminin gerçekleşmesine uygun ortamı sağlamıştır.
Dördüncü sanayi devrimi olarak nitelendirilen dönem ise günümüzde yaşanmaktadır. Yapay zeka, üç boyutlu yazıcılar, robot teknolojisi, internet, sürücüsüz arabalar gibi ilk 3 sanayi devriminin yapısını tamamen değiştirecek yeni buluşlar dördüncü sanayi devriminin gerçekleşmesine olanak sunmaktadır. İçinde bulunduğumuz dönem Sanayi 4.0 olarak tanımlanmaktadır.
Peki İkinci Sanayi Devriminde Ne Oldu?
Teknoloji Devrimi diye de isimlendirilen İkinci Sanayi Devrimi, teknolojinin gelişmesi neticesinde üretimin seri olması ve bu durumun topluma yansımalarını kapsamaktadır.
“Teknoloji Devrimi” olarak adlandırılan, 1860-1914 yılları arasındaki süreci kapsayan İkinci Sanayi Devrimi’nde dünya birçok yeniliğe sahne olmuştur. Başlangıcı İngiliz mucit H. Bessemer’in icat ettiği ucuz çelik üretim yönteminin yaygınlaştığı 1860 yıllarına dayanan İkinci Sanayi Devrimi, Bessemer yöntemiyle, eritilmiş pik demir, alttan verilen havanın oksijeniyle çeliğe dönüşür. Çelik, tren rayları, petrol, elektrik ve kimyasal teknikler sayesinde oluşan bu dönemin yansımaları kısa bir sürece Avrupa, ABD ve Japonya’da da kendini göstermiştir.
Sanayi Devrimi sırasındaki makineler basit mekanik aletlerdi. Makineler dişli, piston, kayış ve kasnakla çalışırdı. Teknoloji Devrimi sırasında ise, o yılların bilim insanlarının kimya, fizik alanlarında yaptığı büyük buluşlar teknolojiye aktarıldı. Teknoloji Devrimi ile gelişen ABD ve Almanya’nın dünya lideri olduğu gözlemlendi. Fabrikalarda ve şehirlerde elektrik kullanılmaya başlanılması üretimi ve sosyal hayatı etkilemiştir. Bu 1882’de Edison’unmucitleri ile başlamıştır. Elektiriğin makinelere aktarılmasıyla seri üretime geçilmiştir. Almanya, ABD ve İngiltere’de yansımalarının yoğun olduğu Sanayi Devrimi’nde 1914 yılında Rusya, Japonya, Kanada gibi bazı ülkelerde ise Birinci Sanayi Devrimi’nin etkileri sürüyordu.
